
Trong thế giới phát triển phần mềm đầy biến động, Agile nổi lên như một “làn gió mới”, mang đến những giá trị đột phá về sự hoạt động, thích ứng và hướng dẫn khách hàng. Agile không chỉ là một phương pháp thảo luận mà còn là một công việc lý thuyết, một công việc “văn hóa”.
Định nghĩa Agile: “Agile” nghĩa là gì? Tại sao Agile lại quan trọng?
Agile (hay “phát triển phần mềm linh hoạt”) là một tập hợp các phương pháp phát triển phần mềm dựa trên giá trị và nguyên tắc được nêu trong Tuyên ngôn Agile. Agile tập trung vào công việc cung cấp các sản phẩm phần mềm hoạt động tốt, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và ứng dụng nhanh chóng với những thay đổi. Agile quan trọng vì nó giúp các nhóm phát triển phần mềm:
- Giảm thiểu rủi ro: Bằng cách chia nhỏ dự án thành các giai đoạn ngắn, Agile giúp các nhóm phát hiện và xử lý vấn đề sớm hơn, giảm thiểu rủi ro dự án.
- Tăng cường hoạt động linh hoạt: Agile cho phép các nhóm dễ dàng thay đổi kế hoạch và yêu cầu trong quá trình phát triển, đáp ứng ứng dụng tốt hơn nhu cầu thay đổi thị trường.
- Nâng cấp sản phẩm chất lượng cao: Bằng cách tập trung vào công việc cung cấp các sản phẩm hoạt động tốt, Agile giúp các nhóm tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
- Tăng tốc độ dự án: Agile giúp các nhóm hoàn thành dự án nhanh hơn bằng cách tối ưu hóa quy trình làm việc và giảm thiểu lãng phí.
Lịch sử hình thành và phát triển của Agile: Từ “Tuyên ngôn” đến “văn hóa”
Agile ra đời vào đầu những năm 2000, khi một nhóm các nhà phát triển phần mềm hàng đầu gặp nhau để tìm ra một cách tiếp cận tốt hơn để phát triển phần mềm. Kết quả của cuộc gặp gỡ này là Tuyên ngôn Agile, một bản tuyên bố ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa về giá trị và nguyên tắc của Agile. Kể từ đó, Agile đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một “văn hóa” làm việc phổ biến trong ngành phát triển phần mềm.
So sánh Agile với Waterfall: “Cuộc chiến” giữa truyền thống và đổi mới

Trước khi Agile ra đời, mô hình Waterfall (hay “phát triển phần mềm theo kiểu thác nước”) là phương pháp phát triển phần mềm phổ biến nhất. Waterfall là một mô hình tuyến tính, trong đó các giai đoạn của dự án được thực hiện tuần tự, từ khi thu thập yêu cầu đến khi bàn giao sản phẩm. Tuy nhiên, Waterfall có nhiều chế độ giới hạn, đặc biệt là công việc thích hợp với những chế độ thay đổi đó. Agile ra đời để giải quyết những hạn chế này. Dưới đây là sự so sánh giữa Agile và Waterfall:
| Đặc điểm | Nhanh nhẹn | thác nước |
| Tính linh hoạt | Rất linh hoạt, dễ dàng thay đổi yêu cầu và kế hoạch trong quá trình phát triển. | Khó thay đổi yêu cầu và kế hoạch khi đã được phê duyệt. |
| Mức độ tương tác | Operation tương tác giữa các thành viên trong nhóm và với khách hàng. | Tương tác thấp, chủ yếu là giao tiếp bằng văn bản. |
| Chất lượng | Tập trung vào công việc cung cấp các sản phẩm hoạt động tốt, chất lượng cao. | Sản phẩm chất lượng có thể bị ảnh hưởng bởi công việc có ít tính tương tác và được kiểm tra trong quá trình phát triển. |
| Tốc độ dự án | Hoàn thành dự án nhanh hơn bằng cách sử dụng công việc tối ưu hóa quy trình. | Có thể mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành dự án thực hiện quy trình làm việc phức tạp và ít hoạt động hơn. |
Xuất sang Trang tính
Đặc trưng của Agile: Linh hoạt, thích ứng, hướng khách hàng
Agile có 3 khả năng cụ thể:
- Linh hoạt: Agile cho phép các nhóm dễ dàng thay đổi kế hoạch và yêu cầu trong quá trình phát triển.
- Thích ứng: Agile giúp các nhóm thích ứng nhanh chóng với những thay đổi của thị trường và công nghệ.
- Hướng khách hàng: Agile tập trung vào công việc cung cấp các sản phẩm đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
2. “Tuyên ngôn” và “nguyên tắc vàng” của Agile: Kim chỉ nam cho mọi hành động
Tuyên ngôn Agile và 12 nguyên tắc Agile là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của các nhóm phát triển phần mềm theo Agile.
4 giá trị cốt lõi của Agile:
Tuyên bố Agile nêu ra 4 giá trị cốt lõi:
- Cá nhân và tương tác hơn là quy trình và công cụ: Agile coi trọng sự tương tác giữa các thành viên trong nhóm và với khách hàng hơn là làm quy trình và sử dụng công cụ.
- Sản phẩm chạy tốt hơn là tài liệu đầy đủ: Agile tập trung vào công việc tạo ra các sản phẩm hoạt động tốt hơn là tạo ra các tài liệu đầy đủ.
- Cộng tác với khách hàng hơn là đàm phán hợp đồng: Agile coi trọng sự cộng đồng với khách hàng hơn là việc nói phán hợp đồng.
- Phản hồi thay đổi hơn là theo kế hoạch: Agile phản hồi khả năng thay đổi hơn là theo kế hoạch.
12 nguyên tắc “vàng” của Agile:
12 nguyên tắc Agile được cụ thể hóa từ 4 giá trị cốt lõi, bao gồm:
- Ưu tiên cao nhất là làm hài lòng khách hàng bằng cách giao sản phẩm sớm và liên tục.
- Chào mừng sự thay đổi yêu cầu, ngay cả khi còn thiếu trong quá trình phát triển.
- Thường xuyên giao dịch sản phẩm trong thời gian ngắn, từ vài tuần đến vài tháng.
- Những người làm việc trong dự án phải làm việc cùng nhau hàng ngày trong suốt dự án.
- Xây dựng dự án xung quanh những cá nhân có động lực. Cung cấp môi trường cho họ và các thiết bị hỗ trợ cần thiết, tin tưởng họ sẽ hoàn thành công việc.
- Phương pháp hiệu quả nhất để truyền đạt thông tin trong nhóm phát triển là giao tiếp trực tiếp.
- Sản phẩm chạy là thước đo chính của tiến trình.
- Quy trình Agile thúc đẩy sự phát triển bền vững. Các bên liên quan nên có khả năng duy trì tốc độ ổn định vô thời hạn.
- Liên tục chú ý đến sự xuất hiện kỹ năng kỹ thuật và thiết kế tốt sẽ nâng cao tốc độ phòng thủ.
- Sự đơn giản – nghệ thuật tối đa hóa lượng công việc chưa hoàn thành – là điều thiết yếu.
- Các nhóm tự tổ chức sẽ tạo ra các kiến trúc, yêu cầu và thiết kế tốt nhất.
- Đội nên xem xét một cách thường xuyên xuyên suốt làm thế nào để trở nên hiệu quả hơn, sau đó điều chỉnh và thay đổi hành vi của mình cho phù hợp.
3.: “Muôn hình vạn trạng” nhưng “đồng lòng” hướng tới thành công

Agile có nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, tất cả các phương pháp Agile đều dựa trên Tuyên ngôn Agile và 12 nguyên tắc Agile. Dưới đây là một số phương pháp Agile phổ biến:
Scrum: “Vua” của sự hoạt động, “chúa giáng” của sự thích ứng
Scrum là một trong những phương pháp phổ biến nhất của Agile. Scrum tập trung vào công việc chia dự án nhỏ thành các chu kỳ ngắn, gọi là Sprint, thường kéo dài từ 1 đến 4 tuần. Mỗi Sprint là một “dự án nhỏ” được hoàn thiện, cụ thể có thể rõ ràng và rõ ràng.
Kanban: “Đơn giản”, “trực quan”, “hiệu quả”
Kanban là một phương pháp Agile đơn giản và trực quan. Kanban sử dụng bảng Kanban để trực quan hóa công việc và theo dõi tiến trình dự án.
Lean: “Tinh gọn”, “tối ưu”, “giảm thiểu lãng phí”
Lean là một phương pháp tập trung Agile vào công việc loại bỏ lãng phí và tối ưu hóa quy trình làm việc.
Lập trình cực đoan (XP): “Chất lượng”, “bền vững”, “mã nguồn”
XP là một phương pháp Agile
phương pháp Agile tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, bền vững và có nguồn mã hóa sạch.
Crystal: “Linh hoạt”, “thích ứng”, “phù hợp với từng dự án”
Crystal là một trong những phương pháp Agile khác nhau, được thiết kế để phù hợp với từng dự án cụ thể.
4. “Ưu” và “nhược” điểm của Agile: “Hai mặt của một đồng xu”
Giống như bất kỳ phương pháp nào khác, Agile cũng có những ưu điểm và nhược điểm riêng.
Ưu điểm:
- Linh hoạt, thích ứng với sự thay đổi: Agile cho phép các nhóm dễ dàng thay đổi kế hoạch và yêu cầu trong quá trình phát triển.
- Tập trung vào khách hàng: Agile tập trung vào công việc cung cấp các sản phẩm đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
- Nâng cấp sản phẩm chất lượng cao: Agile giúp các nhóm tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
- Tăng tốc độ dự án: Agile giúp các nhóm hoàn thành dự án nhanh hơn bằng cách tối ưu hóa quy trình làm việc và giảm thiểu lãng phí.
Nhược điểm:
- Đòi hỏi sự tham gia đầy đủ của các thành viên: Agile yêu cầu sự tham gia đầy đủ và tích cực của tất cả các thành viên trong nhóm.
- Yêu cầu kỹ năng và kinh nghiệm: Agile yêu cầu các thành viên trong nhóm có kỹ năng và kinh nghiệm nhất.
- Có thể gặp khó khăn trong công việc ước tính chi phí và thời gian: Agile có thể gặp khó khăn trong công việc ước tính chi phí và thời gian của dự án.
5. “Ứng dụng” Agile: “Chìa khóa” cho mọi dự án thành công

Agile có thể được áp dụng cho nhiều loại dự án khác nhau, từ phát triển phần mềm đến thị trường, xây dựng và sản xuất.
Agile phù hợp với dự án nào?
Agile phù hợp với các dự án có đặc điểm sau:
- Yêu cầu thay đổi thường xuyên: Agile đặc biệt phù hợp với các dự án có yêu cầu thay đổi thường xuyên.
- Khách hàng tham gia tích cực: Agile yêu cầu sự tham gia tích cực của khách hàng trong quá trình phát triển.
- Đội ngũ ngũ sắc có kỹ năng và kinh nghiệm: Nhanh nhẹn yêu cầu đội ngũ ngũ sắc có kỹ năng và kinh nghiệm nhất.
Quy trình phát triển khai báo Agile:
Quy trình phát triển khai báo Agile bao gồm các bước sau:
- Lên ý tưởng và xây dựng màn hình dự án: Xác định mục tiêu của dự án, phạm vi của dự án và các bên liên quan.
- Lập kế hoạch giai đoạn (Phát triển dự án): Chia dự án thành các giai đoạn ngắn, gọi là Sprint và lập kế hoạch cho từng Sprint.
- Triển khai dự án: Thực hiện công việc theo kế hoạch đã đề ra.
- Kiểm tra: Kiểm tra công việc và đánh giá kết quả.
- Bàn giao và bảo trì sản phẩm: Bàn giao sản phẩm cho khách hàng và bảo trì sản phẩm.
Công cụ quản lý dự án Agile:
Có nhiều công cụ quản lý dự án Agile khác nhau, bao gồm:
- Phần mềm JIRA: Một trong những công cụ quản lý dự án Agile phổ biến nhất.
- Trello: Một công cụ quản lý dự án Agile đơn giản và trực quan.
- Base Wework: Một công cụ quản lý dự án Agile của Việt Nam.
6. Hỏi đáp về Agile
Các câu hỏi thường gặp về Agile
- Agile có thể giúp gì cho tôi trong công việc? Agile giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, thích ứng nhanh hơn với những thay đổi và tạo ra các sản phẩm chất lượng cao.
- Agile có thể giúp ích gì cho doanh nghiệp của tôi? Agile giúp doanh nghiệp của bạn tăng tốc độ phát triển sản phẩm, giảm thiểu rủi ro và nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
- Làm thế nào để phát triển Agile thành công? Để phát triển thành công Agile, bạn cần có cam kết lãnh đạo, tham vọng của tất cả các thành viên và một kế hoạch phát triển rõ ràng.
Giải đáp thắc mắc của chuyên gia
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về Agile, hãy liên hệ với tôi qua website Nguyễn Ngọc Thạch hoặc Fanpage: https://www.facebook.com/nguyenngocthachmkt để được tư vấn và giải đáp.
7. Tài liệu tham khảo
Các nguồn tài liệu uy tín về Agile
- Liên minh Agile: https://www.agilealliance.org/
- Hướng dẫn Scrum: https://www.scrumguides.org/
Sách, bài viết, website, diễn đàn chuyên ngành
- Sách: “Quản lý dự án Agile cho người mới bắt đầu” của Mark C. Layton
- Bài viết: Các bài viết về Agile trên các trang web về quản lý dự án, phát triển phần mềm
- Trang web: www.agilevietnam.com
Bài viết có nội dung liên quan