Mô hình kinh doanh Canvas là gì? Hướng dẫn chi tiết và ví dụ

Mô hình kinh doanh Canvas là gì – đây là một trong những công cụ chiến lược được ứng dụng rộng rãi nhất hiện nay để phác họa, phân tích và tối ưu hóa mô hình kinh doanh của doanh nghiệp. Với cấu trúc gồm 9 thành phần cốt lõi, mô hình này giúp các nhà quản trị nhìn nhận toàn cảnh hoạt động kinh doanh, từ giá trị cốt lõi, phân khúc khách hàng đến dòng doanh thu và cơ cấu chi phí. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc hiểu rõ và vận dụng linh hoạt mô hình kinh doanh Canvas không chỉ là lợi thế, mà còn là yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

1. Mô hình kinh doanh Canvas là gì?

1.1. Định nghĩa

Mô hình kinh doanh Canvas (Business Model Canvas – BMC) là một công cụ trực quan dạng bảng, được sử dụng để mô tả và phân tích các yếu tố cốt lõi cốt lõi của một mô hình kinh doanh. BMC giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định về hiệu quả chiến lược.

BMC không chỉ là một công cụ để “vẽ” ra mô hình kinh doanh mà còn là một công cụ tư duy, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động, tạo ra giá trị và thu lợi nhuận.

1.2. Lịch sử ra đời

BMC được phát triển bởi Alexander Osterwalder và Yves Pigneur trong cuốn sách “Tạo mô hình kinh doanh” (2010). Mô hình này nhanh chóng trở nên phổ biến và được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới bởi tính đơn giản, trực quan và hiệu quả của nó.

2. 9 yếu tố chính trong mô hình Canvas

Bảng mô tả kinh doanh Canvas bao gồm 9 yếu tố взаимосвязанных, được chia thành 4 khối chính: khách hàng, giá trị, cơ sở hạ tầng và tài chính.

2.1. Phân khúc khách hàng (Phân khúc khách hàng – CS)

Xác định các nhóm khách hàng mục tiêu mà doanh nghiệp mong muốn phục vụ.
Phân loại khách hàng theo nhu cầu, đặc điểm và hành vi.
Ví dụ: Khách hàng cá nhân, doanh nghiệp, người có thu nhập cao, sinh viên,…

2.2. Giải pháp giá trị (Value Propositions – VP)

Mô tả những giá trị mà doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng.
Giải quyết vấn đề hoặc đáp ứng bất kỳ yêu cầu nào của khách hàng.
Ví dụ: Sản phẩm chất lượng, dịch vụ tận tâm, giá cả cạnh tranh, thiết kế độcg,…

2.3. Các kênh phân phối (Kênh – CH)

Xác định cách thức doanh nghiệp tiếp theo và tương tác với khách hàng.
Ví dụ: Cửa hàng trực tiếp, cửa hàng trực tuyến, mạng xã hội, đại lý,…

2.4. Quan hệ khách hàng (Customer Relations – CR)

Mô tả loại hình quan hệ mà doanh nghiệp thiết lập với khách hàng.
Ví dụ: Quan hệ cá nhân, quan hệ tự động, cộng đồng,…

2.5. Dòng doanh thu (Revenue Streams – RS)

Mô tả cách thức kinh doanh tạo ra doanh thu từ khách hàng.
Ví dụ: Bán sản phẩm, cung cấp dịch vụ, cho thuê, quảng cáo,…

2.6. Nguồn năng lượng chính (Key Resources – KR)

Xác định các nguồn lực quan trọng mà doanh nghiệp cần để hoạt động.
Ví dụ: Tài sản vật, tài sản trí tuệ, nguồn nhân lực, tài chính,…

2.7. Hoạt động chính (Hoạt động chính – KA)

Mô tả các hoạt động quan trọng mà doanh nghiệp cần thực hiện để tạo ra giá trị.
Ví dụ: Sản xuất, tiếp thị, bán hàng, nghiên cứu và phát triển,…

2.8. Đối tác chính (Key Partnerships – KP)

Xác định các quan hệ quan trọng mà doanh nghiệp cần hợp lý để đạt được mục tiêu.
Ví dụ: Nhà cung cấp, nhà phân phối, đối tác công nghệ,…

2.9. Cơ cấu chi phí (Cost Structure – CS)

Mô tả các chi phí mà doanh nghiệp phải trả để hoạt động.
Ví dụ: Chi phí sản xuất, chi phí tiếp thị, chi phí nhân viên,…

3. Vì sao nên sử dụng mô hình Canvas trong kinh doanh?

Tính trực quan : BMC giúp doanh nghiệp dễ dàng hình dung và hiểu rõ hơn về mô hình kinh doanh của mình.
Tính linh hoạt : BMC có thể được sử dụng cho nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau, từ khi khởi nghiệp đến doanh nghiệp lớn.
Tính chiến lược : BMC hỗ trợ việc quyết định chiến lược, giúp doanh nghiệp xác định các yếu tố rồi chốt để thành công.
Tính tương tác : BMC tạo ra một nền tảng cho các thành viên trong doanh nghiệp thảo luận và đóng góp ý kiến.

4. Ưu và nhược điểm của Canvas Model

4.1. Ưu điểm

Đơn giản, dễ hiểu và dễ sử dụng.
Cung cấp cái nhìn tổng quan về mô hình kinh doanh.
Linh hoạt, có thể ứng dụng cho nhiều loại hình doanh nghiệp.
Hỗ trợ việc quyết định chiến lược.

4.2 Nhược điểm

Có thể đơn giản hóa một số cạnh của mô hình kinh doanh.
Cần cập nhật thường xuyên để phản ánh những thay đổi của thị trường.

5. Ví dụ về mô hình kinh doanh Canvas của doanh nghiệp lớn

5.1. Táo

CS : Người dùng có nhu cầu cao về công nghệ, thiết kế và trải nghiệm.
VP : Sản phẩm chất lượng cao, thiết kế đẹp, hệ sinh thái Apple.
CH : Cửa hàng Apple Store, cửa hàng trực tuyến, đại lý.
CR : Quan hệ cá nhân tại cửa hàng, cộng đồng người dùng trực tuyến.
RS : Bán sản phẩm, dịch vụ, ứng dụng.
KR : Thương hiệu mạnh, công nghệ tiên tiến, đội ngũ thiết kế tài năng.
KA : Nghiên cứu và phát triển, sản xuất, tiếp thị.
KP : Nhà cung cấp linh kiện, nhà phát triển ứng dụng.
CS : Chi phí sản xuất, chi phí tiếp thị, chi phí nghiên cứu và phát triển.

5.2.Netflix

CS : Người dùng có nhu cầu xem phim và chương trình truyền hình trực tuyến.
VP : Nội dung đa dạng, chất lượng cao, lợi ích, giá cả hợp lý.
CH : Ứng dụng Netflix, website Netflix.
CR : Quan hệ tự động thông qua ứng dụng, mạng xã hội.
RS : Thuê bao hàng tháng.
KR : Nền tảng công nghệ, bản quyền nội dung, đội ngũ sản xuất nội dung.
KA : Phát triển nền tảng, mua bản quyền nội dung, nhà sản xuất nội dung, tiếp thị.
KP : Các hãng phim, nhà cung cấp nội dung.
CS : Chi phí bản quyền nội dung, chi phí sản xuất nội dung, chi phí vận hành nền tảng.

6. Công cụ, phần mềm hỗ trợ tạo mô hình Canvas

Canva : Nền tảng thiết kế trực tuyến với nhiều mẫu BMC đẹp mắt và dễ sử dụng.
Strategyzer : Công cụ chuyên xây dựng và phân tích mô hình kinh doanh Canvas.
Miro : Nền tảng làm việc nhóm trực tuyến, hỗ trợ tạo và chia sẻ BMC.

7. Lưu ý khi xây dựng Canvas mô hình

nghiên cứu thị trường : Biết rõ khách hàng nghiên cứu mục tiêu, cạnh tranh và xu hướng thị trường.
Cập nhật thường xuyên xuyên : Mô hình Canvas cần được cập nhật thường xuyên xuyên để phản ánh những thay đổi của thị trường và doanh nghiệp.
Tham khảo ý kiến : Tham khảo ý kiến của các thành viên trong doanh nghiệp và các chuyên gia để hoàn thiện mô hình.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về mô hình kinh doanh Canvas.

Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về mô hình này hoặc cần tư vấn áp dụng mô hình Canvas cho doanh nghiệp của mình, hãy kết nối và trao đổi cùng tôi – Nguyễn Ngọc Thạch qua FanPage Nguyễn Ngọc Thạch ( https://www.facebook.com/nguyenngocthachmkt ).

Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực quản trị doanh nghiệp, tư vấn và xây dựng chiến lược, tôi sẽ đồng hành cùng bạn xây dựng đường xây dựng doanh nghiệp thành công.

Bài viết có nội dung liên quan

Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter’s Five Forces và Case study thực tế ở Việt Nam

OKR là gì? Quản trị với Mục tiêu & Kết quả then chốt

Mô hình PESTEL là gì? Phân tích môi trường KD hiệu quả

Kiến thức hữu ích